Η φλόγα που δεν σβήνει.

Το αναμένο κερί κατοπτρίζεται στο γυάλινο δοχείο.
Ρίχνουμε νερό στον κύλινδρο, για να σβήσουμε τη φλόγα του κεριού.
Το δοχείο γεμίζει με νερό. Η φλόγα πάντα αναμένη.
(το βίντεο σε ιστοσελίδα του Φυσικού, Σχολικού Συμβούλου, κ.Νίκου Παπασταματίου)

Βρείτε περισσότερα βίντεο σαν αυτό στο Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες

Έκθεσις 3η. Εν Λειβαδερώ τη 9-12-1966. Τα πρώτα χιόνια.

Μπανταλά κι ξουπαρμένα. Μη στενοχωράς τ' μαμά, σε γιαννιώτκη διάλεκτο.

ΖOΟM... στην Hπειρωτική παράδοση

Γράφει: Κούλα Τζαλμακλή-Χατζηγιάννη

Έρχονταν τα χαμπέρια απʼ όξω και τα τσανάκια με τις πίτες...

Μεγάλωσε η Τουλίτσα τς Πίπς, είχε μπει και σε μια δημόσια υπηρεσία, κι ήταν μια χαρά κοπέλα, καλόκαρδη κι όμορφη… αλλά μπαντάλω…
Ότʼ έλεγε η μαμά, πάει, σκόλασε, ήταν νόμος και θρησκεία… Μεταξύ τους, από τότε που ζιούσε ακόμα η κυραμάνα, είχαν βγάλει το συμπέρασμα,… πως η Ξανθίππη ήταν η εξυπνότερη γυναίκα που υπήρχε…
Ήταν, ποιος είπε όχι αφού είχε καταφέρει να ορκίζονται οι θυγατέρες της… στʼ όνομά της… ενώ ο κόσμος όλος είχε πάρει χαμπάρ, τι σιαϊτάνης ήταν… και κουμπώνονταν στις κουβέντες τους σαν ήταν μπροστά η Ξανθίππη η σκασμένη… Όσο περνούσε ο καιρός όλο και λιγότερο βλέπαμαν την Πίπʼ.
Είχε εγκατασταθεί για τα καλά… όξω!..
Αγροτική ζωή και το μέγα έλεος… Μʼ αρέει… μʼ αρέει, μας έλεγε όταν έμπαινε μέσα σε ώρα ανάγκης.
Εδώ κάθονταν οι κοπέλες, η μία δούλευε κι η άλλη τελείωνε γυμνάσιο, και τα κατάφερναν μια χαρά μοναχές τους, ήταν.. νʼκουκυρώνες ονομαστές… τις είχαν ψήσει η κυραμανούλα τους κι η μανούλα τους…
Πολλές φορές φωνάζαμαν για μισμέρ… Τς τσιούπρις και μάθαμαν πως η Τουλίτσα μας είχε αίσθημα όξω… στο χωριό δηλαδή… Ήταν ένα καλό παιδί… απʼ αλλού, ήταν δάσκαλος στο χωριό και συμπάθησε πολύ την Τουλίτσα… και σαν πάντρευαν την αδερφή τους… ίσια, θʼ αρραβώνιαζαν… χαρήκαμαν πως να το πούμε… Αλλά μας έζωσαν και τα φίδια, όταν μας είπε το μπανταλό η Τουλίτσα – πως η …μαμά, συμπαθεί πολύ τον Παύλο και τον φροντίζει καλύτερα από τη μάνα του… Αμάν… είπαμαν…
Έβγαιναν όξω οι τσιούπρις, τις Κυριακές… πήγαινε ο Παυλάκης στο χωριό του, να δει τα γονκά του, κι ήταν όλα καλά. Ο.Κ. που λέν στο Αμέρικα…
Εδώ, στα Γιάννινα, είχε ένα εμπορικό κι ο μεγαλύτερος αδερφός του Παύλου και το δούλευε με όρεξη… Κι ήταν κι ομορφόπαιδο… κι ολίγον τι… λέρα, που λέγαμαν εδώ.
Εδώ, στο μαγαζί της λέρας, έρχονταν όλα τα χαμπέρια κι οι παραγγελίες και τα καλάθια …απʼ όξω! Έστελνε η μαμά απʼ όλα τα καλά, στις τσιούπρες εδώ… Ψωμί ζυμωτό, κότες έτοιμες για μαγείρεμα, αβγά, πατάτες, λάχανα, όσπρια, τυρί, τραχανά, γκδώνια… όλα τα καλά, κάθε εποχής…
Όταν έστελνε εκείνες τις μοσκόπιτες τις διάφορες… έγραφε και στο σημείωμα «δώστε στο παιδί, το τσιανακούλι…» Που πήγαινε να πει… να πάει η Τουλίτσα στο εμπορικάκι το εμαγέ σκεύος, με ξεχωριστή πίτα… για τη λέρα τον αδερφό!.. Η μαμά, αγγάρευε κάποιον χωριανό που έμπαινε μέσα με λεωφορείο της γραμμής – ΙΧ δεν είχαν ακόμα οι φτωχοί θνητοί… και του παράγγελνε να το αφήσει στο μαγαζί του αδερφού λέρα – που έπαιζε το ματάκι του προς όλες τις κατευθύνσεις… και για όλες, τις ηλικίες γυναικών (έτσι πιάνουν οι καλοί επαγγελματίες…).
Λοιπόν, πήγαιναν μια απʼ τις τσιούπρες… να δουν… αν έστειλε τίποτα η μαμά, και όταν είχαν το καλάθι με το ραμμένο πανί, για σκέπασμα… Τʼ άνοιγαν εκείγιαγια, και έβγαζαν την πίτα… του παιδιού λέρα… Το οποίο έκανε χίλιες τζιριτζαντζούλες στην Τουλίτσα – που ήταν η όμορφη… Μια μέρα, η Τουλίτσα έφαγε σε μας και μεσʼ το καταμεσήμερο, σηκώθηκε να πάει… απʼ το παιδί μην είχε στείλει η μαμά κανά καλάθ…
Τέτοια ώρα θα πας της είπα – είναι κλειστή η αγορά… «Α, ικεί κάθτι κι ου Νίκους… εχʼ κι ένα δουμάτιου του μαγαζί… κι χαλέ… κι μπʼγαδ… κι ουβουρό πίσου…»
Όπα, είπα, όπα λέω… οργανωμένος ο τσίφτης μας. Έπρεπε να πω τον λόγο μου και της τον είπα…
«Μη πας τέτοια ώρα και θα σε δουν να ρουπώνς σε μπεκιάρʼ ανθρούπο και τι άνθρωπο… και σʼ βγάλουν κανά όνουμα... και μαθʼ κι ου Παύλους…».
Και το μπανταλό μου είπε, πως της είπε η μαμάαα… τέτοια ώρα να παν!.. Θεέ και Κύριε, τό ʽκανε πάλι το θάμα της η Πίπ; Κράτησε το δάσκαλο για έχος της... και πασάριζε στον ατσίδα τον καταστηματάρχη την όμορφη μεν, αλλά χαμόρ γκασά (εβραϊκό) Τουλίτσα… Ζαλοβροντίστκαμαν οι θκιες τους όλες εδώ… και ρωτιώμασταν τι θα κάνουμε… Τι να κάνουμε… Αποφασίσαμαν να τις αφήσουμε να κόψουν το λαιμό τους… Ούτε με την Πιπʼ είχαμαν όρεξη να τα βάλουμε, ούτε τα κούτσουρά της θα παραδέχονταν ορμήνεια… Όπως ήταν φυσικό, η Τουλίτσα ονειροπάρθηκε κι άλλο, και μού ʽρχονταν να μου πει πως ου Νίκος.. της είπε έτσι, της είπε αλλιώς… και ρώταγε κι όλας… «Τί ήθελε να πει μʼ αυτό πʼμου είπε… λες να μʼ θελʼ κι αυτός… ποιον λες να πάρου;
Ποιος είνʼ καλύτερος, ου δάσκαλους ή ου έμπουρους;». Βρεθήκαμαν σε πολύ δύσκολη θέση όλες οι θκιες εδώ… Τι να πούμε; Εσείς τι θα λέγαταν; Γιʼ αυτό τις αφήσαμαν να σκυλοφαγωθούν μεταξύ τους… σαν ζήτησε ο δάσκαλος μετάθεση… κι ο έμπορας δε ματάνοιξε την πόρτα μεσημέργιάτκα στη ξώπαρμα την Τουλίτσα… Του Παύλου, του κόπηκε βέβαια και το Τσιανακούλι με την πίτα, αλλά ξεσάλωσε η Ξανθίππη η λάμια..
Έβγαλε άλλη φάμπρικα… «Μʼ κρένουν τς τσιούπρις…». Ποιος σου τις κρένει; (που θα πει… κουτσομπολεύουν) ρωτούσαμαν εμείς με δίκαια απορία, γιατί πράγματι κανένας δεν είχε χεστεί να νοιαστεί για της Ξανθίππης τα κατορθώματα προς το παρόν βέβαια.
Δεν έφτανε η Ξανθίππη να κλαίγεται που της παίρνουν στα στόματά τους… τις κοπέλες της… άρχισαν κι οι μπανταλές το ίδιο τροπάριο! Μας κρένουν τʼμαμά… Λέγαμαν, ματαλέγαμαν εμείς πως δεν ακούσαμαν τίπουτα!.. Τίποτα αυτές… έβγαλαν τα μάτια τς μοναχές τς!.. Πες, πες αυτές… άρχισαν να ρωτάν κάποιοι ορεξάτοι... και κάτι μαθεύτηκε, δηλαδή πως: ο καψοδάσκαλος – το καλό παιδί – είχε βρει το μπελιά του... από την ίσως πενθερά του κιαρατά… Όλο μʼ ένα τσιανάκι στο χέρι… πήγαινε το κάτιτί… στο παιδί!..
Όλο κάτι ρούχα απλωμένα… του παιδιού, είχε στου σκνί!.. Όλο κάτι να ξιτʼνάξ τα σκʼτια τʼ πιδιού, και να κουβαλίσʼ ξύλα για τʼσόμπα... κι όλο τέτοια μπανταλά και ξουπαρμένα… είναι να μη τα κρίνʼ ο κοσμάκης του χωριού;
Με τι να διαβεί η έρμʼ η μέρα; Και τούτος εδώ ο μορφονιός δεν θʼ άνοιγε το στοματάκι τʼ να πει στον αδερφούλη τʼ …Την Κυριακή που αντάμωναν στο πατρικό τους… πως.. η Τσιούπρα που είχε στο νου τʼ και για καλό σκοπό, ο δάσκαλος αδερφός… κόπιαζε τα μεσʼμέρια που ήταν κλειστή η αγορά... και ξεκολιμό δεν είχε… ως που άνοιγε η αγορά, και παραπέρα ακόμα;
Έτσι κάπως θα ήταν τα πράγματα και πάει το ευτυχές γεγονός που καρτεράγαμαν όλοι μας… καλόκαρδα γιατί θέλαμαν να ξεφύγουν κάπως από τον κλοιό της λάμιας… Σιγά μην ξέφευγαν τα κούτσουρα…
Η Φανίτσα, σαν σκόλασε το Λύκειο, πήγε στην Αθήνα στο θείο τους.. να μάθει τέχνη, δεν τα ʽπαιρνε και πολύ τα έρμα τα γράμματα.
Εκεί γνωρίστηκε με τα Κόμματα – μʼ ένα καλό και χʼσο παιδί απʼ τα μέρη μας… Κι έκαναν όνειρα για έναν βίο ανθόσπαρτο στα Γιάννινα.. μαζί με τη μαμά!!! Μαμά άκουγε ο Δήμος και μαμά νόμιζε κάποια σαν τη δική του την αγιόψʼχ..! Όσο κράτησε η μνηστεία τους… κράταγε κι η Ξανθίππη το στόμα της κλειστό… και μάζευε ράμματα για τη γούνα του – κατά πως λέμε…
Ξέρετε εκείνο το μουσελέ... που ρώτησαν το λαγό που τον έγδερναν… «Τι σού ʽμελλε να πάθεις καψωλαγέ.. πως είσαι; πονάς;…» κι ο λαγός απάντησε
«από σώγαμπρος… καλύτερα είμαι…». Γδάρσιμο κανονικό από την Πίπʼ, περίμενε το φτωχό κι ήσυχο και φιλότιμο και κουλτουριάρικο και άτυχο παλικάρι.. Και το ζώο η Φανίτσα ένα μονάχα είχε να του πει… «Μη στενοχωράς τʼ μαμά…»
(Συνεχίζεται)

Πονηράν φύσιν μεταβαλείν ου ράδιον.

ΓΝΩΜEΣ

Γράφει: Ο Σπύρος Εργολάβος, στον Πρωϊνό Λόγο.

Η αποχή «χαστούκι» στο πολιτικό μας σύστημα!

Δυο ήταν τα βασικά προεκλογικά συνθήματα των πολιτικών κομμάτων εξουσίας: "Πρώτα ο πολίτης" το ένα, "Με σύμμαχο εσένα" και εννοούσε τον πολίτη - το δεύτερο. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν, την ημέρα των ευρωεκλογών, και οι δηλώσεις "επιφανών" εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων: "Σήμερα είναι η μέρα του πολίτη", είπε ο ένας, "λόγος σήμερα στους πολίτες", είπε ο άλλος. Εννοούσαν, βέβαια, ότι μέχρι σήμερα και ως τις επόμενες εκλογές, ο λόγος θα ανήκει σ' εμάς τους πολιτικούς, οι οποίοι θα ενεργούμε ως αντιπρόσωποι των πολιτών και θα διαχειριζόμαστε, εν λευκώ, τις υποθέσεις τους.
Όμως, υπάρχει η γνωστή, σε μερικούς, ρήση με τη διαχρονική της αξία: "Μπορείς να ξεγελάσεις πολλούς για λίγο χρόνο, μπορείς να ξεγελάσεις λίγους για πολύ χρόνο, αλλά δεν μπορείς να ξεγελάς τους πολλούς για πολύ χρόνο".
Αυτή τη διαχρονική αξία της παραπάνω ρήσης ίσως να μην την κατάλαβαν, και μετεκλογικά οι πολιτικοί μας, γιατί ο χρόνος που κατόρθωσαν και ξεγελούσαν τους πολλούς από μας τους πολίτες, δεν ήταν, δυστυχώς, λίγος. Τριάντα πέντε ολόκληρα χρόνια που ζούμε αυτή την πολιτική φαρσοκωμωδία που παίζεται στο όνομα της λεγόμενης "Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας" και σε βάρος της πλειοψηφίας των πολιτών, δεν είναι, δυστυχώς, λίγα. Έστω και αργά όμως η πλειοψηφία των πολιτών συνειδητοποίησε πως αυτοί που, από τη μεταπολίτευση και μετά, μιλούσαν για "Αλλαγή" και για "σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας", αργότερα για "εκσυγχρονισμό" και στη συνέχεια, για "αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα πάνε τον τόπο μπροστά" και για άλλα παρόμοια φούμαρα, ξεγελούσαν την πλειοψηφία των πολιτών, τους υφάρπαζαν με τις εκλογές - με τις υποσχέσεις και τα συνθήματα - την ψήφο και αξιοποιούσαν για το δικό τους συμφέρον και για το συμφέρον εκείνων που τους έφερναν στην εξουσία.
Και όλο αυτό το κομματικό συνονθύλευμα το ονόμαζαν Δημοκρατία. Ήξεραν, βέβαια, οι ίδιοι - κατανόησαν με την πάροδο του χρόνου και οι πολλοί πολίτες - πως Δημοκρατία πραγματική στον τόπο μας δεν υπήρξε, ούτε ακόμα υπάρχει. Αυτό που υπήρχε, και ακόμα υπάρχει, ήταν και είναι μια απλή επίφαση της Δημοκρατίας. Καταργήσαμε, βέβαια, το 1974 την επάρατη κληρονομική βασιλεία που τόσα δεινά επισώρευσε στον τόπο, την αντικαταστήσαμε όμως με την κληρονομική δημοκρατία τριών οικογενειών, με συνέπεια το πολιτικό μας σύστημα να μετατραπεί σε "ένα μακάριο καρτέλ όπου τα κόμματα, όταν διακυβεύονται τα προνόμια τους, παρά τις διαφημιζόμενες ιδεολογικοπολιτικές διαφορές, συνεργάζονται στην πράξη", όπως έγραψε την ημέρα των ευρωεκλογών ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, σε μια "αξιοθρήνητη κομματοκρατία", όπως είπε την ίδια μέρα, στην τηλεόραση, ο καθηγητής Χρ. Γιανναράς.
Και ένα τέτοιο σύστημα ήταν επόμενο, με την πάροδο του χρόνου να σαπίσει και να καταρρεύσει. Αυτή την κατάρρευση τη ζήσαμε κατά τρόπο τραγικό οι πολίτες, με τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα από τα οποία κατακλύστηκε, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, ο τόπος: Χρηματιστήριο, Κτηματολόγιο, Siemens, ομόλογα, Βατοπέδι, άγονες γραμμές και άλλα ων ουκ έστιν αριθμός.
Αυτή την κατάρρευση τη συνειδητοποίησαν, έστω και αργά, οι πολίτες, καθώς σε δημοσκόπηση, λίγες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές, αποφάνθηκαν, με συντριπτική πλειοψηφία ότι:
"Το πολιτικό μας σύστημα διακρίνεται για την πλήρη απαξίωση των θεσμών, τον εξευτελισμό των κομμάτων, την αναξιοπρέπεια και την εθελοδουλεία των πολιτικών, την ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας".
Τα παραπάνω γνωρίσματα αυτού του άθλιου πολιτικού συστήματος τα ζούμε, σε όλο το τραγικό μεγαλείο, εμείς οι πολίτες εδώ στα Γιάννινα, όπου ακόμα - σε καιρό Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας - ισχύουν φιρμάνια του σουλτάνου και διατάγματα των τριών φασιστικών καθεστώτων που κρατάνε την πόλη μας και το Νομό μας δεμένη στο βαθύ σκοτάδι του μεσαίωνα. Με αυτό το Καθεστώς "απαξιώνονται οι θεσμοί", όπως είναι το Σύνταγμα και οι νόμοι της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, "εξευτελίζονται τα κόμματα" - ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ ευθύνονται γι' αυτή την κατάσταση, αποδεικνύεται η "αναξιοπρέπεια και η εθελοδουλεία των πολιτικών μας", ιδιαίτερα των βουλευτών του Νομού που αρνούνται να ζητήσουν να εφαρμοστεί κι εδώ το Σύνταγμα, το οποίο, μάλιστα, ορκίστηκαν "να φυλάττουν" και γίνεται φανερή η "ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας", που ενώ υπόσχεται να πάει τον τόπο μπροστά, τον οδηγεί πίσω στο μεσαίωνα.
Έτσι οι πολίτες περίμεναν να τους δοθεί η ευκαιρία να δείξουν την απέχθειά τους και να τιμωρήσουν αυτό το υπό κατάρρευση πολιτικό σύστημα. Και η ευκαιρία δόθηκε με τις ευρωεκλογές. Πρώτο κόμμα, όπως είδαμε, με ποσοστό πρωτόφαντο για τον τόπο μας, αναδείχτηκε η αποχή. Το 50% των πολιτών είπε όχι στους πολιτικούς και στις πολιτικές τους. Το παραδέχτηκαν, μόλις είδαν τα αποτελέσματα, οι ίδιοι οι πολιτικοί:
"Δεν υπάρχουν ηττημένοι πολίτες, υπάρχουν ηττημένοι πολιτικοί και πολιτικές", είπε ο ένας. Και ο άλλος πρόσθεσε: "Η μεγάλη αποχή αποτελεί πρόβλημα εμπιστοσύνης μεταξύ της κοινωνίας και πολιτικού συστήματος", πρόσθεσε ο άλλος.
Ήττα των πολιτικών, νίκη των πολιτών είναι η μεγάλη αποχή. Αν υπήρχε πραγματική Δημοκρατία, αν οι πολιτικοί μας σέβονταν τους θεσμούς και τους πολίτες, η αποχή οπωσδήποτε θα αποτελούσε υπεκφυγή και θα ήταν κατακριτέα. Σε μια χώρα όμως όπου η διαφθορά και η ατιμωρησία των πολιτικών θριαμβεύει, όπου αυτοί που εκλέγουμε για να μας "αντιπροσωπεύσουν" και να εργαστούν για τα συμφέροντα μας, αποδεικνύονται ένα απλό υπηρετικό προσωπικό, πολιτικό και κομματικό του συστήματος - οι εξαιρέσεις δεν αναιρούν τον κανόνα - σε μια χώρα, για την οποία ο υπεύθυνος οικονομικός παράγοντας της Siemens δηλώνει ότι δίναμε χρήματα στα πολιτικά κόμματα εξουσίας και σε πολιτικά πρόσωπα για να υπηρετήσουν τα συμφέροντα της Εταιρίας.
Σε μια χώρα όπου το πρώτο κομματικό στέλεχος του τότε κυβερνώντος κόμματος - ο γνωστός Τσουκάτος - δηλώνει δημόσια ότι πήρα ένα εκατομμύριο μάρκα από τη Siemens, αλλά αυτά πήγαν στο κόμμα, σε μια χώρα που γέμισε από διεφθαρμένους, ανίκανους και από αυτούς που τους ανέχονται για να μη χάσουν το αξίωμα τους και τα εξ αυτού προνόμια, η μεγάλη αποχή στις Ευρωεκλογές υπήρξε μια υγιέστατη πολιτική αντίδραση, ένα ηχηρό μήνυμα προς τους πολιτικούς και τις πολιτικές τους.
Μόνο που αυτή η αντίδραση δεν πρέπει να ξεθυμάνει, αυτό το μήνυμα πρέπει να έχει και συνέχεια, γιατί σε τούτη τη χώρα ισχύει το "κάθε θαύμα και τρεις μέρες", αν μάλιστα κρίνω από τις δηλώσεις των πολιτικών μας το ίδιο βράδυ των Ευρωεκλογών. Δηλώσεις που δείχνουν πως δεν πήραν το μήνυμα, πως η αποχή δεν ήταν μια απλή στάση αδιαφορίας, αλλά ένα μεγάλο χαστούκι, μια απέχθεια προς τους πολιτικούς και τις πολιτικές τους.
Γι' αυτό πρέπει οι πολίτες, όλοι, βέβαια, πιο πολύ όμως εκείνοι που ανήκουν στο κόμμα της πλειοψηφίας, δηλαδή στο κόμμα της αποχής, να βρίσκονται σε εγρήγορση, γιατί παρουσιάζει διαχρονική αξία και εφαρμογή η ρήση του Ισοκράτη ότι "πονηράν φύσιν μεταβαλείν ου ράδιον".
Εγρήγορση που, αν χρειαστεί, να μετατραπεί σε οργή από ένα οργανωμένο κοινωνικό ιστό, που θα απαιτήσει την πλήρη αλλαγή του υπάρχοντος πολιτικού σκηνικού και θα φέρει τη μεγάλη ανατροπή. "Τότε - όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Τσάτσος - κάποιος θα γράψει τη συνέχεια του βιβλίου του Γ. Α. Μαγκάκη, ίσως και μακάρι, να μη λέγεται από την Ελλάδα στην Αντιελλάδα, αλλά από την Αντιελλάδα στην Ελλάδα".

Κανείς αριστερός Ιταλός βουλευτής στην Ευρωβουλή!

Η Ιταλική αριστερά (σοσιαλιστές, κομμουνιστές και σοσιαλδημοκράτες) είναι εξωκοινοβουλευτικά κόμματα.
Όποιος ΔΕΝ έχει μνήμη, ΔΕΝ έχει μέλλον.
(αντιγραφή από το blogspot sibilla)

"Οχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση - Αντεπίθεση Τώρα" σε πέντε ξένες γλώσσες.

Παράνομη η διαχείριση της περιουσίας της Μονής Βελλά.

ΓΝΩΜEΣ
ΜΟΝΗ ΒΕΛΛΑΣ: Παράνομη η διαχείριση της περιουσίας της!

Γράφει: Ο φιλόλογος κ. Σπύρος Εργολάβος στον Πρωϊνό Λόγο

Το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου που συγκλόνισε και ακόμα συγκλονίζει, ολόκληρη τη χώρα, και δείχνει σε ποιο επίπεδο βρισκόμαστε, από άποψη πολιτική, οι Έλληνες, έφερε στην επικαιρότητα - και ελπίζω σύντομα θα απασχολήσει σοβαρά τους υπεύθυνους - το δικό μας, το τριπλό σκάνδαλο, που ταλανίζει την πόλη μας και το νομό μας, από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα, και σχετίζεται με τη Μητρόπολη Ιωαννίνων.
Τρεις είναι οι πτυχές τούτου του σκανδάλου, μπροστά στο οποίο ωχριά το σκάνδαλο του Βατοπεδίου: Παλαιά (επί τουρκοκρατίας) Κληροδοτήματα Ιωαννίνων, Σχολικές Περιουσίες της πόλης των Ιωαννίνων που προέρχονται από Κληροδοτήματα και Περιουσία του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς.
Οι δυο πρώτες πτυχές αυτού του σκανδάλου βρίσκονται σε εξέλιξη.
Αυτό το αντισυνταγματικό και παράνομο καθεστώς ελπίζω γρήγορα να ανήκει στο παρελθόν, εκτός, βέβαια, αν και τώρα - επιβεβαιωθεί, για μια ακόμα φορά αυτό που, κατ' επανάληψη, έχουμε διακηρύξει, ως Επιτροπή Αγώνα, ότι στα Γιάννινα δεν υπάρχει και δε λειτουργεί Κράτος.
Αφήνουμε, λοιπόν, τις δυο πρώτες πτυχές του εξοργιστικού αυτού σκανδάλου και ερχόμαστε στην τρίτη που σχετίζεται με την περιουσία του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς, την οποία - κατακρατεί και αυτή -, με ένα παράνομο ηγουμενοσυμβούλιο ανύπαρκτης Μονής, η Μητρόπολη Ιωαννίνων.
Ας δούμε, όσο γίνεται πιο σύντομα, και αυτή τη μορφή του σκανδάλου:

Το έτος 1911 ο τότε μητροπολίτης Βελλάς και Κονίτσης - μετέπειτα Ιωαννίνων και αρχιεπίσκοπος - Σπυρίδων, ίδρυσε "εις τον κατερειπωμένον χώρον της Ιεράς Μονής Βελλάς" -όπως γράφει ο ίδιος, το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς θέτοντας το θεμέλιο λίθο, το 1914, "ως μόνον εφόδιον είχον την ελπίδα εις τον Θεόν και την γενναιοδωρίαν του Έλληνος".
Και καταλήγει:
"Και δεν ευρέθην ηπατημένος. Αμφότεροι εβοήθησαν, ό τε πλουσιόδωρος Θεός και ο ανεξάντλητος Έλλην, τείνας ους επήκοον εις την προς αυτόν θερμήν υπέρ της ιδρύσεως και συντηρήσεως του ευαγούς τούτου ιδρύματος εκκλησίν μου".
Στην έκκληση του μητροπολίτη Σπυρίδωνος (όπως επισημαίνει, σε άρθρο του, στην εφημερίδα "Ηπειρωτικός Αγων" (18 — 9 — 1984 ), ο έγκριτος δικηγόρος της πόλης μας, Γιώργος Ντίνος, που χειρίστηκε - αμισθί - το θέμα της περιουσίας της Βελλάς, (κατά την περίοδο 1982 -1986) ανταποκρίθηκαν "οι Ηπειρώτες της υπόδουλης τότε Ηπείρου και της διασποράς" συγκεντρώθηκε σημαντικό χρηματικό ποσό και με τα χρήματα αυτά κατασκευάστηκε τότε το πρώτο διδακτήριο και οικοτροφείο στη Βελλά, και αγοράστηκαν οι αγροτικές εκτάσεις της περιοχής από τον τούρκο ιδιοκτήτη Γιαγιά - μπέη.
Έτσι δημιουργήθηκε το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά των περιουσιακών στοιχείων έγινε στο όνομα του Δημητρίου Κίγκου, βουλευτή τότε στο τουρκικό κοινοβούλιο και λαϊκού αντιπροσώπου της Χριστιανικής Κοινότητας της περιοχής Ιωαννίνων.
Και αυτό έγινε διότι τα ιδρύματα αυτά -όπως το Ιεροδιδασκαλείο - σύμφωνα με τον τουρκικό νόμο δεν είχαν προσωπικότητα και δεν μπορούσαν να αποκτούν δικαιώματα και περιουσιακά στοιχεία.
Για την αγορά αυτή υπάρχουν οι τουρκικοί τίτλοι είναι, σύμφωνα με αυτά, αναμφισβήτητο ότι η δημιουργία της Σχολής της Βελλάς και η απόκτηση της περιουσίας έγιναν με χρήματα του "ανεξάντλητου Έλληνος" αποκλειστικά, με χρήματα της ανεξάντλητης Ηπειρωτικής ευποιΐας για να υπηρετηθεί η Ήπειρος και ο Λαός της".
Η άποψη αυτή του έγκριτου δικηγόρου επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι με τη φροντίδα του ίδιου του Σπυρίδωνα εκδόθηκε το από 21/22 Απριλίου 1926 νομοθετικό διάταγμα, οι διατάξεις του οποίου αργότερα κωδικοποιήθηκαν με το νόμο 5408/1932 και ισχύουν αμετάβλητες μέχρι σήμερα, όπως ήταν στο αρχικό κείμενο του 1926 και ορίζουν:
"Πόροι της Σχολής εισιν αι πρόσοδοι «πάσης της περιουσίας της ομωνύμου Ιεράς Μονής, ήτις προσκυρούται τη Σχολή ως Νομικώ Προσώπω δημοσίου δικαίου.
Τόσον η περιουσία της Ι. Μονής Βελλάς όσον και τα κτήματα, των τυχόν, εις ταύτην συγχωνευθησομένων Ιερών Μοναστηριών, κηρύσσονται αναπαλλοτρίωτα εις το διηνεκές, προς εξυπηρέτησιν της Ιεράς αποστολής της Σχολής".
Αυτά συνέβαιναν όσο ζούσε ο Σπυρίδων (1956).

Ένα χρόνο αργότερα, το 1957, όπως καταγγέλλει με έγγραφο του προς την Ιεράν Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος (104 / 28 - 2 - 1958) ο μητροπολίτης Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, Χριστόφορος "η Ιερά Μητρόπολις Ιωαννίνων ήρξατο εκποιούσα διά πλειοδοτικών δημοπρασιών άπαντα τα εις το Ιεροδιδασκαλείον συγχωνευθέντα κτήματα των Ιερών Μονών.
Και πρώτον εδημιούργησεν ηγουμενοσυμβούλιον Ιεράς Μονής Βελλάς ουδόλως προβλεπόμενον εν τω Διατάγματι, και διά του ανυπάρκτου του ηγουμενοσυμβουλίου ήρξατο εκποιούσα λειβάδια και οικόπεδα ανήκοντα εις το Ιεροδιδασκαλείον" .
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με έγγραφο της (Αριθ. 1021/ 31 - 5 - 1972) προς το Σχολάρχη - Διευθυντή του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς, δίνει εντολή "να περιλαμβάνωνται εις τον προϋπολογισμόν και τα έσοδα εκ του αγροκτήματος της Ιεράς Μονής Βελλάς, όσον και εκ των πόρων των συγχωνευθεισών Μονών, τα οποία συμφώνως τω Νόμω ανήκουν εις το καθ' υμάς Ιεροδιδασκαλείον".

Ο σχολάρχης και οι καθηγητές που θέλησαν να εφαρμόσουν την εντολή της Ιεράς Συνόδου, ένα χρόνο αργότερα, όταν ο μητροπολίτης Σεραφείμ έγινε, από τη χούντα του Ιωαννίδη αρχιεπίσκοπος, απομακρύνθηκαν, ανά τα πέρατα της Ελληνικής Επικράτειας, από τη Σχολή.
Μάλιστα κατά τα έτη 1973 - 1974 ιδρύθηκε η ονομαζόμενη "Εφορεία Αγροκτήματος" για την οποία ο οικονομικός επιθεωρητής Μπέκιος γράφει στην Έκθεση του (1982) ότι "από την έρευνα της σχετικής νομοθεσίας δεν μπορέσαμε να βρούμε διάταξη νόμου ή υπουργική απόφαση που να προβλέπει αυτή και, κατά συνέπεια, οδηγούμαστε στο σχηματισμό της σκέψεως ότι το όργανο αυτό είναι άγνωστο για το νόμο και προφανώς αυθαίρετη επινόηση - κατασκευή των διοικούντων, τα νεότερα χρόνια, τη Μονή".
Μετά τον Σεραφείμ τη σκυτάλη για το σφετερισμό της περιουσίας της Σχολής και την - κατ' επέκταση - διάλυση της, παίρνει ο μητροπολίτης Θεόκλητος.
Το έτος 1977 διορίζει τριμελές ηγουμενοσυμβούλιο στη Μονή, η οποία από την εποχή της τουρκοκρατίας ήταν ερημωμένη και εγκαταλειμμένη.

Την ίδια χρονιά - 1977 - κορυφώνονται οι παρανομίες του μητροπολίτη Θεόκλητου Σετάκη, με την εταιρία - φάντασμα που δημιούργησε με το γεωπόνο Μανίκα. 'Οπως επισημαίνει στην Έκθεση του ο επιθεωρητής Μπέκιος "η ίδρυση και η λειτουργία της αφανούς μετοχικής εταιρίας για την αξιοποίηση και εκμετάλλευση του αγροκτήματος της Ι. Μ. Βελλάς εξ αρχής δεν ήταν σύννομη", εξηγεί δε στη συνέχεια, αναλυτικά, τους λόγους και αυτής της παρανομίας.
Όλες αυτές οι κατά συρροήν παρανομίες που αναγράφονται στην Έκθεση Μπέκιου, ξεσήκωσαν τον Ηπειρωτικό Λαό και κλιμάκωσαν τις αντιδράσεις για όλα όσα τότε συνέβαιναν στη Βελλά. Ξεσηκώθηκαν οι σπουδαστές του Ιεροδιδασκαλείου, ακολούθησαν οι γονείς και κηδεμόνες, και μαζί μ' αυτούς, τοπικός Τύπος και οι βουλευτές.

Ο υπουργός Παιδείας Βαρβιτσιώτης με έγγραφο του προς το Δ/ντή της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Βελλάς (Φ. 003.12/106/51543/ 21 - 10 - 1978) υπενθυμίζει ότι "η περιουσία η καθοριζομένη υπό των διατάξεων του Ν. 5408/1932 είναι περιουσία του Σχολείου, και η διαχείρισίς της ανήκει εις την Σχολικήν Εφορείαν".
Τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Μωραΐτης, ο Κάρολος Παπούλιας και ο Απόστολος Κακλαμάνης, με ερώτησή τους (128/ 8 - 10 - 1978) προς τον Υπουργό Παιδείας επισημαίνουν:
"Επανερχόμαστε στο θέμα της περιουσίας του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς, της παράνομης αφαίρεσής της και εκμετάλλευσης από τρίτους, γιατί από τα έγγραφα στοιχεία και τις πρόσφατες διασταυρωμένες πληροφορίες προκύπτουν πολλές και βαρύτατες ευθύνες, ακόμη και ποινικές, η δε έντεχνη προσπάθεια για συγκάλυψη τους παίρνει τη μορφή σκανδάλου".
Και όμως το "σκάνδαλο" αυτό για το οποίο, όπως καταγγέλλουν οι τρεις βουλευτές -τότε - "προκύπτουν πολλές και, βαρύτατες ευθύνες, ακόμη και ποινικές", συνεχίζεται, και κατά επόμενα χρόνια, συνεχίζεται, δυστυχώς, μέχρι σήμερα. Έτσι το έτος 1982, ως μέλος της Σχολικής Εφορείας της Σχολής Βελλάς, μαζί με τα άλλα μέλη της Εφορείας, και στη συνέχεια, με πρόεδρο τον ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σωτήρη Δάκαρη, που είχε αντικαταστήσει το μητροπολίτη στη θέση αυτή, συνεχίσαμε τον αγώνα για την αποκατάσταση της νομιμότητας στο θέμα της περιουσίας της Βελλάς.

Οι γονείς των μαθητών της Σχολής μήνυσαν, το 1983, τη Σχολική Εφορεία - με πρόεδρο ακόμα το μητροπολίτη. Κληθήκαμε τότε σε απολογία "ως κατηγορούμενοι επί απιστία κατ' εξακολούθησιν".
Με το υπ' αριθ. 105/1983 βούλευμα του Συμβουλίου των εν Ιωαννίνοις Πλημμελειοδικών, τα μέλη της Εφορείας απαλλαγήκαμε - και με πρόταση του εισηγητή - γιατί, απ' την πρώτη συνεδρίαση της Σχολικής Εφορείας θέσαμε το θέμα της περιουσίας του Ιεροδιδασκαλείου της Βελλάς και ζητήσαμε το ξεκαθάρισμα της.
Ο εισηγητής όμως ήταν σκληρός για το μητροπολίτη - πρόεδρο της Σχολικής Εφορείας και πρότεινε στο Συμβούλιο:
"Να παραπεμφθή εις το ακροατήριον του Τριμελούς Εφετείου Ιωαννίνων ο Θεόκλητος Σετάκης του Γεωργίου και της Ευφροσύνης, Μητροπολίτης Ιωαννίνων, ίνα δικασθή ως υπαίτιος του ότι εν Ιωαννίνοις και κατά το από του τέλους του έτους 1978 έως 31 - 3 - 1982 χρονικόν διάστημα, διά πλειόνων πράξεων συνιστωσών εξακολούθησιν ενός και του αυτού εγκλήματος, εκ προθέσεως εζημίωσε την περιουσίαν άλλου, δηλονότι του εν Βελλά Ιωαννίνων εδρεύοντος Ιεροδιδασκαλείου της ομωνύμου Ιεράς Μονής, όντος Ν.Π.Δ.Δ. κατά την ρητήν διάταξιν του άρθρου 30 του Ν. 5408/1932 και της οποίας (περιουσίας) βάσει του διαληφθέντος νόμου είχε την διοίκησιν και διαχείρισιν ομού μεθ' ετέρων τεσσάρων ατόμων, απαρτιζόντων μετ' αυτού το κατά νόμο συλλογικόν όργανον διοικήσεως και διαχειρίσεως ταύτης και δη τυγχάνων κατά νόμον, Πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας του Ιεροδιδασκαλείου Μονής Βελλάς..." .
Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών όμως κατά πλειοψηφία με διαφορετικό σκεπτικό, μετά την αποχώρηση του εισηγητή, με ψήφους του προέδρου Νικολάου Μαντή και του Πλημμελειοδίκη Αθανασίου Χριστοπούλου (δηλαδή με ψήφους 2 προς 1) "ιδόν και τα άρθρα 309 παρ 1α , 310 και 585 Κ ποιν. Δ, αποφαίνεται α) όπως μη γίνη κατηγορία κατά του Θεόκλητου - Στυλιανού Σετάκη του Γεωργίου, ετών 51, Μητροπολίτου Ιωαννίνων....β) όπως απαλλαγή ο μηνυτής των δικαστικών εξόδων, καθ όσον δεν προέκυψεν ότι η μήνυσις ήτο εντελώς ψευδής, εκ δόλου ή βαρείας αμελείας γενομένη...".
Το διορισμένο απ' το μητροπολίτη Θεόκλητο παράνομο ηγουμενοσυμβούλιο ανύπαρκτης Μονής εξακολουθούσε να κατακρατεί την περιουσία της Σχολής.
Αυτό ανάγκασε τα μέλη της Σχολικής Εφορείας του Ιεροδιδασκαλείου (είχε αντικατασταθεί στο μεταξύ ο μητροπολίτης από πρόεδρος) να ζητήσουν, το 1982, οικονομικό διαχειριστικό έλεγχο που διενεργήθηκε από τον Οικονομικό Επιθεωρητή Κ. Μπέκιο.
Αυτός στην Έκθεση που συνέταξε, το 1982, καταλογίζει ένα σωρό από παραλείψεις, παρατυπίες και παρανομίες, χωρίς όμως τα Υπουργεία Οικονομικών και Παιδείας να δώσουν σημασία.
Παράλληλα η Σχολική Εφορεία ανάγκασε το ηγουμενοσυμβούλιο της Μονής Βελλάς να κάνει, για την περιουσία, αναγνωριστική αγωγή, η οποία απορρίφτηκε, οριστικά, και αμετάκλητα, με την 603/1985 απόφαση του Αρείου Πάγου. Έπειτα από την απόφαση αυτή ο Υπουργός Παιδείας Απ. Κακλαμάνης έδωσε διαταγή (Αριθμ. Α2/9/3 - 1 - 1986) να περιέλθει η κινητή και ακίνητη περιουσία της Βελλάς στη Σχολική Εφορεία του Ιεροδιδασκαλείου και να χρησιμοποιηθεί για να επιτελεστεί ο σκοπός που ορίζεται από τον ν. 5408/1932.
Ούτε η απόφαση του Αρείου Πάγου, ούτε η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας εκτελέστηκαν.
Έτσι, η Μητρόπολη Ιωαννίνων, με ένα παράνομο ηγουμενοσυμβούλιο, ανύπαρκτης Μονής, κατακρατεί και εκμεταλλεύεται την τεράστια περιουσία της Σχολής, χωρίς να συγκινείται κανένας.
Είναι το τρίτο μεγάλο σκάνδαλο που συνδέεται με τη Μητρόπολη Ιωαννίνων, η οποία εξακολουθεί να προκαλεί το δημόσιο αίσθημα, και να απολαμβάνει προνόμια σε βάρος του λαού της Ηπείρου που έχει καταδικαστεί να είναι η φτωχότερη περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μήπως είναι καιρός οι πολιτικοί μας άρχοντες, με αφορμή και το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου, το οποίο αποκαλύπτει τη γύμνια τους, να συνέλθουν από τον πολιτικό, κοινωνικό και ηθικό τους λήθαργο, να ασχοληθούν και με τούτο το σοβαρό θέμα της παράνομης κατακράτησης της περιουσίας της Σχολής Βελλάς θέμα για το οποίο - όπως έγραφαν το 1978 - οι τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, "από τα έγγραφα στοιχεία και τις διασταυρωμένες πληροφορίες προκύπτουν πολλές και βαρύτατες ευθύνες, ακόμη και ποινικές, η δε έντεχνη προσπάθεια για συγκάλυψη τους παίρνει τη μορφή, σκανδάλου".
Έως πότε, και για ποια μικροπολιτική σκοπιμότητα, θα καταβάλλεται έντεχνη προσπάθεια για συγκάλυψη και αυτού του σκανδάλου;
Έως πότε θα περιφρονούνται προκλητικά οι νόμοι του Κράτους, οι τελεσίδικες αποφάσεις των Ανώτατων Δικαστηρίων και των άλλων θεσμικών οργάνων της Πολιτείας;
Απορίες που περιμένουν απάντηση.

ΣΧΕΤΙΚΑ 1) Εκκλησιαστικό Λύκειο Βελλάς.

Τι γνωρίζετε για την Ρόζα Λούξεμπουργκ;

Ρόζα Λούξεμπουργκ
Επαναστάτρια (1871-1919)
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΕΝΑΚΟΥ Κυριακή 12 Μαΐου 2002 ΤΟ ΒΗΜΑ


Η Ρόζα Λούξεμπουργκ υπήρξε μία από τις πλέον αγνές, συνεπείς και ανεξάρτητες μορφές του παγκόσμιου σοσιαλιστικού κινήματος. Γεννήθηκε το 1871 στο Ζάμοστς της ρωσοκρατούμενης Πολωνίας και ήταν το μικρότερο από πέντε παιδιά εβραίων μικροαστών γονέων προοδευτικής νοοτροπίας και κοσμοπολίτικων αντιλήψεων. Οταν η Ρόζα ήταν πέντε ετών η ζωή της κινδύνεψε από βαριά αρρώστια η οποία της άφησε ισόβια αναπηρία στο ένα της πόδι. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ανέπτυξε παράνομη πολιτική δράση από τα γυμνασιακά της χρόνια στη Βαρσοβία. Στα 18 της χρόνια, το 1889, αφενός για να αποφύγει τη σύλληψη, όπως έκαναν και πολλοί συμπατριώτες της εκείνη την εποχή, και αφετέρου για να συνεχίσει τις σπουδές της, η Ρόζα μετανάστευσε στην Ελβετία όπου σπούδασε νομικά και πολιτική οικονομία.

Κατά τα φοιτητικά της χρόνια στη Ζυρίχη η Λούξεμπουργκ γνώρισε πολλούς εξέχοντες ρώσους σοσιαλδημοκράτες, όπως ο Πλεχάνοφ, ο Αξελροντ και άλλοι. Από εκείνη την περίοδο χρονολογείται και ο δεσμός της με τον ομοϊδεάτη της Λέο Γιόγκιχες, ο οποίος υπήρξε ισόβιος φίλος της και για μια εποχή εραστής της. Το 1898 η Λούξεμπουργκ πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον Γκούσταφ Λύμπεκ, για να αποκτήσει τη γερμανική υπηκοότητα, και εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο με τον σκοπό να εργαστεί στις τάξεις του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, του ισχυρότερου της Δευτέρας Διεθνούς.

Ηδη τότε η Λούξεμπουργκ είχε εκφράσει οξύτατες θεωρητικές διαφωνίες τόσο με το πολωνικό όσο με το ρωσικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Το κυριότερο σημείο της αντίθεσής της αφορούσε το ζήτημα της πολωνικής αυτοδιάθεσης την οποία πρέσβευαν και τα δύο αυτά κόμματα. Η Λούξεμπουργκ πίστευε ότι η αυτοδιάθεση στην ουσία εξασθένιζε το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα και άλλο δεν έκανε παρά να ενισχύει την κυριαρχία της αστικής τάξης στα κράτη που αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους. Για τη Λούξεμπουργκ η μεγάλη δύναμη του σοσιαλιστικού κινήματος ήταν ο διεθνιστικός χαρακτήρας του.



Αλλος στόχος της διαφωνίας της Λούξεμπουργκ υπήρξε ο γερμανός σοσιαλδημοκράτης Εντουαρντ Μπερνστάιν, ο πατέρας του ρεβιζιονισμού, ο οποίος υποστήριζε ότι η μαρξιστική θεωρία είχε ανάγκη από ριζική αναθεώρηση, κυρίως ως προς το θέμα της αναγκαιότητας της επανάστασης. Ο Μπερνστάιν διατύπωσε την άποψη ότι, κυρίως στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες, η επανάσταση ως μέσον για την κοινωνική μεταβολή είχε καταστεί πλέον περιττή και ότι οι σοσιαλιστές όφειλαν να επιδιώξουν την πραγματοποίηση των σκοπών τους από τον δρόμο της κοινοβουλευτικής και της συνδικαλιστικής δράσης. Με το έργο της Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση; (1900) η Λούξεμπουργκ αντιτάχθηκε σθεναρά σε αυτές τις απόψεις εμμένοντας αταλάντευτα στην ανάγκη της επανάστασης ως μέσου για την κοινωνική αλλαγή.

Συνεχίζοντας την έντονη πολιτική δράση της με πολλές δημοσιεύσεις, ομιλίες και συγκρότηση διαδηλώσεων και σε διαρκή σύγκρουση με τις αρχές η Ρόζα Λούξεμπουργκ πολεμούσε πάντοτε σε δύο μέτωπα: στο ένα αντιμετώπιζε τον αιώνιο πολιτικό και ταξικό εχθρό, την αστική τάξη, και στο άλλο τους ομοϊδεάτες της σοσιαλιστές. Επικριτική ήταν η στάση της και απέναντι στον Λένιν σε πολλά σημεία της θεωρίας και της πρακτικής του. Η σχετική κριτική της συνοψίζεται θαυμάσια στα λόγια που απηύθυνε στον Λένιν επισημαίνοντάς του ότι δεν είχε επιβάλει τη δικτατορία του προλεταριάτου, όπως διατεινόταν, αλλά δικτατορία επί του προλεταριάτου.



Στα χρόνια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου η Λούξεμπουργκ πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή. Διαφωνώντας με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που υποστήριζε τη γερμανική πολεμική προσπάθεια, η Λούξεμπουργκ ίδρυσε μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ την Ενωση Σπάρτακος η οποία είχε ως σκοπό τον τερματισμό του πολέμου και αργότερα μετεξελίχθηκε στο γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα.

Το 1919 στο Βερολίνο μέλη παραστρατιωτικής οργάνωσης υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες δολοφόνησαν άγρια τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λίμπκνεχτ και πέταξαν τα πτώματά τους σε ένα κανάλι.

Οσο ζούσε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, αν και αγωνίστηκε με πείσμα, δεν κατόρθωσε να δώσει σάρκα και οστά στις απόψεις της για τον σοσιαλισμό. Μετά τον θάνατό της, όσο και αν ο σεβασμός για το πρόσωπό της δεν έσβησε ποτέ ανάμεσα στους μαρξιστές, τα πιστεύω της πολεμήθηκαν σφοδρά από το σοβιετικό κατεστημένο. Τα τελευταία χρόνια όμως, και ιδίως μετά τη φιλελευθεροποίηση της τότε ΕΣΣΔ και την τελική κατάρρευσή της, το ενδιαφέρον για τις θεωρίες της Λούξεμπουργκ αναζωπυρώθηκε και η «κόκκινη Ρόζα», όπως την έλεγαν, θεωρείται πλέον η ιδεολογική ιδρύτρια του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο»
.